Բաժանարարներ և բազմապատիկներ
Օրինակ
Տոնական սրահը զարդարելու համար ձեռք բերեցին \(45\) մեխակ, որոնցից կազմեցին միևնույն թվով ծաղիկներ պարունակող ծաղկեփնջեր:
 
Մտածելով, թե քանի՞ ծաղկեփունջ կարելի է կազմել, ստանում ենք, որ կարող է լինել \(9\) ծաղկեփունջ, որոնցից յուրաքանչյուրում կա \(5\)-ական մեխակ՝ 45:9=5
Եթե բնական թիվն անմնացորդ բաժանվում է երկրորդ բնական թվի վրա, ապա առաջին թիվը կոչվում է երկրորդի բազմապատիկ, իսկ երկրորդ թիվը՝ առաջինի բաժանարար:
Suns2.png
Ուրեմն՝ \(45\) թիվը \(9\)-ի բազմապատիկ է, իսկ \(9\) թիվը՝ \(45\)-ի բաժանարարը:
 
Շարունակելով մտածել ծաղկեփնջերի խնդրի մասին, նկատում ենք, որ օրինակ \(8\) ծաղկեփունջ հնարավոր չի լինի կազմել, քանի որ \(45\)-ը անմնացորդ չի բաժանվում \(8\)-ի վրա: Սա նշանակում է, որ \(8\) թիվը \(45\) -ի բաժանարարը չէ, իսկ \(45\) թիվը \(8\)-ի բազմապատիկը չէ:
\(a\) թվի բաժանարար կոչվում է այն թիվը, որի վրա \(a\)-ն բաժանվում է անմնացորդ:  
Դիցուք \(m\)-ը և \(n\)-ը բնական թվեր են: \(m\) թիվը կոչվում է \(n\) թվի բաժանարար, եթե գոյություն ունի այնպիսի \(k\) բնական թիվ, որ՝ n=mk
 
Օրինակ՝ \(5\)-ը \(120\) թվի բաժանարարն է, քանի որ՝ 120=524
 
\(15\) թիվն ունի չորս բաժանարարներ՝ \(1, 3, 5, 15\), քանի որ դրանցից յուրաքանչյուրի վրա այն բաժանվում է անմնացորդ:  
 
\(1\) թիվը ցանկացած բնական թվի բաժանարարն է:
\(a\) բնական թվի բազմապատիկ կոչվում է այն թիվը, որը անմնացորդ բաժանվում է \(a\)-ի:
 
Ցանկացած բնական թիվ ունի անվերջ թվով բազմապատիկներ:
 
Բնական թվի ամենափոքր բազմապատիկը հենց ինքը թիվն է:
Օրինակ
\(9\)-ը թվի առաջին հինգ բազմապատիկները հետևյալ թվերն են՝ \(9, 18, 27, 36, 45\)
Աղբյուրները
Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան, Մաթեմատիկա 5-րդ դասարան, Մակմիլան-Արմենիա, 2006: