Ֆոսֆորի քիմիական հատկությունները

Ֆոսֆորը միացություններում \(-3\)-ից \(+5\) օքսիդացման աստիճաններ է դրսևորում, սակայն այդ տարրին առավել բնորոշ են \(-3\), \(+3\), \(+5\) օքսիդացման աստիճանները՝ օժտված օքսիդավերականգնման երկակիությամբ:
Իրենից ավելի փոքր էլեկտրաբացասականություն ունեցող տարրերի, օրինակ՝ մետաղների հետ փոխազդելիս այն օքսիդիչ է՝

P^{0} + 3 \bar{e} = P^{- 3}

Այդ փոխազդեցության արդյունքում առաջանում են ֆոսֆիդներ։ Օրինակ, բարձր ջերմաստիճաններում ֆոսֆորը միանում է մագնեզիումին՝ առաջացնելով մագնեզիումի ֆոսֆիդ․

2 P + 3 Mg = {Mg}_{3} P_{2}

Մագնեզիումի ֆոսֆիդի մոլեկուլի մոդելը

Ֆոսֆորը ջրածնի հետ անմիջականորեն չի միանում: Ջրածնային միացությունը՝ (ֆոսֆորաջրածին կամ ֆոսֆին), կարելի է ստանալ ֆոսֆիդների ու ջրի կամ թթվի փոխազդեցությունից․

\begin{array}{l} {Mg}_{3} P_{2} + 6 H_{2} O = 3 Mg (OH) {}_{2}+ 2 P H_{3} \\ {Mg}_{3} P_{2} + 6HCl = 3 Mg {Cl}_{2} + 2 P H_{3} \end{array}

Ֆոսֆինի մոլեկուլի մոդելը


Ֆոսֆինը տհաճ (նեխած ձկան) հոտով, խիստ թունավոր, անկայուն գազ է, ջրում գործնականորեն չի լուծվում, իսկ օդում ինքնաբերաբար բռնկվում է՝ ֆոսֆորի\((V)\) օքսիդ ու ջուր առաջացնելով, որոնց փոխազդեցությունից ստացվում է ֆոսֆորական թթու․