Մոնիտոր
Ինչպես գիտեք՝ տվյալների արտածման համար նախատեսված համակարգչի հիմնական սարքը մոնիտորն է, կամ այլ կերպ ասած՝ դիսփլեյը:
Մոնիտորները լինում են գունավոր և սև-սպիտակ։ Մոնիտորները կարող են աշխատել ինչպես տեքստային, այնպես էլ գրաֆիկական ռեժիմներում։
Պատկերը էկրանին կազմվում է առանձին կետերի (փիքսելների) օգնությամբ, որոնցից յուրաքանյուրն ունի իր գույնը և պայծառությունը։
Տեքստային ռեժիմով աշխատելիս էկրանը պայմանականորեն բաժանվում է առանձին մասերի՝ նիշատեղերի, որոնք ուղղանկյուն կազմող փիքսելների խմբեր են ներկայացնում։
Ուշադրություն
Տեքստային ռեժիմում էկրանն առավելապես պարունակում է 25 տող, իսկ յուրաքանչյուր տող՝ 80 նիշատեղ։
Գրաֆիկական ռեժիմում փիքսելի գույնի կամ պայծառության ղեկավարումն իրականացվում է էկրանի փիքսել ներկայացնող յուրաքանչյուր կետի համար, իսկ տեքստային ռեժիմում՝ նիշատեղ կազմող փիքսելների յուրաքանչյուր խմբի համար։
Մոնիտորներն աշխատում են հատուկ ապարատային սարքի՝ տեսաքարտի ղեկավարությամբ։
Էկրանին արտածման ենթակա ինֆորմացիան մեքենայական կոդի տեսքով պահպանվում է տեսաքարտում տեղադրված օպերատիվ հիշողությունում, որն անվանում են տեսահիշողություն:
Այսպիսով, մոնիտորի էկրանին պատկերի արտածման համար նախ տեսահիշողությունից ընթերցվում է մեքենայական կողով պահպանված համապատասխան ինֆորմացիան, տեսաադապտերի օգնությամբ վերածվում մոնիտորին ներկայացվելիք տեսքի, ապա արտապատկերվում էկրանին։ Տեսահիշողության ծավալը տեսաքարտի հիմնական պարամետրն է։
Անհատական համակարգիչների գոյության ընթացքում կիրառվել են մոնիտորների մի քանի տիպեր՝ \(MDA\) (սև-սպիտակ), CGA (\(4\) գույն), EGA (\(16\) գույն), VGA (256 գույն)։ Ներկայումս կիրառվում են SVGA մոնիտորները, որոնց վրա հնարավոր է \(16,7\) միլիոն գունային երանգներ ստեղծել։ Նման բարձր որակ ապահովելու համար ժամանակակից տեսաքարտերն ունեն մինչև մի քանի Գբայթ ծավալով տեսահիշողություն։
Թվարկենք մոնիտորների հիմնական բնութագրիչ պարամետրերը.
• էկրանի անկյունագիծ,
• էկրանի թույլատրելի ունակություն,
• էկրանի երկու հարևան փիքսելների միջև եղած հեռավորություն։
էկրանի անկյունագիծը հիմնականում լինում է 14, 15, 17, 19, 20 կամ 21 դյույմերի (1 դյույմը = 2,54 սմ )։
Մոնիտորի թույլատրելի ունակությունը էկրանի միավոր մակերեսում լուսավորվող կետերի թիվն է. որքան շատ են դրանք, այնքան որակյալ է պատկերը։ Թույլատրելի ունակությունը բնութագրվում է երկու մեծություններով՝ հորիզոնական և ուղղահայաց ուղղություններով լուսավորվող կետերի քանակություններով։ 14 դյույմանոց անկյունագծով մոնիտորներն ունեն800x600, իսկ 20-21 դյույմանոցները՝ մինչև 1600x1200 կետեր։
էկրանին արտածվող պատկերի որակը որոշվում է նաև էկրանի երկու հարևան փիքսելների (լուսավորվող կետերի) միջև եղած հեռավորությամբ: Որքան փոքր է այս մեծությունը, այնքան բարձրորակ է պատկերը։ ժամանակակից մոնիտորների համար միջփիքսելային հեռավորությունը տատանվում է 0,22 մմ-ից մինչև0,43 մմ:
Վերջերս լայնորեն կիրառում ունեին էլեկտրոնա-ճառագայթային խողովակով մոնիտորները, որոնք արտաքինից նման են հեռուստացույցի, սակայն աշխատանքի սկզբունքով խիստ տարբերվում են. ընդ որում մոնիտորի էկրանը հեռուստացույցի համեմատ, ունակ է վերարտադրել առավել մաքուր և հստակ պատկեր։ Սակայն ասենք նաև, որ էլեկտրոնա-ճառագայթային խողովակով մոնիտորները մարդու առողջության համար վնասակար ճառագայթների աղբյուր են։
Ներկայումս սկսել են առավել նախընտրել, այսպես կոչված, հեղուկա-բյուրեղային (LCD) մոնիտորները, որոնք առողջության տեսակետից առավել անվնաս են։