![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/nkar.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/lala1.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/lala2.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/text11.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/text12.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/text13.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/text0.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/zang1.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/zang2.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/check.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/text21.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/check.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/text22.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/check.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/text23.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/logo.png)
![](https://www.imdproc.am/upload/yp2/hamar.png)
Հարավային Ամերիկայի ներքին ջրերի առանձնահատկությունները
Հարավային Ամերիկան, շնորհիվ իր կլիմայական պայմանների առանձնահատկությունների, աչքի է ընկնում նաև ներքին ջրերի բազմազանությամբ և ջրագրական ցանցի զարգացման առանձնահատկություններով:
Ուշադրություն
Դրանցից գլխավորն այն է, որ ընդհանուր առմամբ մայրցամաքում ջրագրական ցանցը բավական լավ է զարգացած և խիտ է արևելյան հատվածի հասարակածային և մերձհասարակածային կլիմայական գոտիների սահմաններում, որոնք և զբաղեցնում են մայրցամաքի տարածքի մեծ մասը:
![lednik_perito_moreno.jpg](https://resources.cdn.imdproc.am/54232bb3-7363-47c1-9530-92f52f4e2bf5/lednik_perito_moreno.jpg)
Նկար 1. Արգենտինայի տարածքում գտնվող Պերիտո-Մորենո սառցադաշտը Պատագոնիայի հզոր սառցադաշտի մի փոքր մասն է, սակայն այցելող հազարավոր տուրիստների շնորհիվ մեծ եկամուտ է բերում տեղական բնակչությանը
Գետերն ու լճերը
Հարավային Ամերիկայի ներքին ջրերի գլխավոր «հարստությունը» գետերն են, որոնք խոնավ կլիմայի պատճառով հիմնականում ջրառատ են: Ամենախոշոր և հայտնի գետերն են Օրինոկոն, Ամազոնը, Պարանան, Ուրուգվայը և Լա Պլատան, որոնք բոլորն էլ թափվում են Ատլանտյան օվկիանոս:
![South america's Inland water.jpg](https://resources.cdn.imdproc.am/0be874b5-f7c2-4cad-997a-388604e300f8/South%20america%27s%20Inland%20water.jpg)
Նկար 2. Հարավային Ամերիկայի խոշոր գետերն ու լճերը
Օրինոկո գետը սկիզբ է առնում Գվիանական սարահարթից և հիմնականում հոսելով Օրինոկոյի դաշտավայրի տարածքով՝ հանդիսանում է ջրառատ և հանդարտահոս գետ: Այն վարարում է ամռան սեզոնին՝ պասսատների բերած առատ տեղումների պատճառով: Օրինոկո գետը նշանավոր է նաև նրանով, որ \(1498\)թ.-ին Քրիստափոր Կոլումբոսը, նավարկելով դեպի հարավ, հասավ Օրինոկո գետի գետաբերան և այդպիսով բացահայտեց նաև Հարավային Ամերիկա մայրցամաքը: Օրինոկոյի նշանավոր վտակն է Չուրունը, որի վրա է աշխարհի ամենաբարձր ջրվեժը՝ Անխելը: Չնայած որ \(1054\) մ բարձրությամբ ջրվեժը բացահայտվել է դեռ \(19\)-րդ դարում, սակայն մեծ ճանաչում է ստացել միայն \(1933\) թ.-ից հետո, երբ կայացավ օդաչու Անխել Ջեյմսի թռիչքը ջրվեժի վրայով:
![Anjel.jpg](https://resources.cdn.imdproc.am/b955a948-9656-4752-ac1d-89f18defba5e/Anjel.jpg)
Նկար 3. Անխելը այն եզակի ջրվեժներից է, որին ցամաքի կողմից հնարավոր չէ մոտենալ
Ամազոն գետը ոչ միայն Հարավային Ամերիկայի, այլև ամբողջ աշխարհի ամենաջրառատ գետն է և ի տարբերություն մայրցամաքի մյուս խոշոր գետերի` այն ունի հոսքի կայուն ռեժիմ (վարք) ամբողջ տարվա ընթացքում: Ամազոնը հոսում է համանուն դաշտավայրով, որը ամենախոշորն է աշխարհում, իսկ Ամազոն գետի ջրհավաք ավազանը (\(7\) մլն կմ²) տարածքով հավասար է ամենախոշոր անապատին՝ Սահարային : Անդերը հաղթահարելուց հետո, Ամազոնը վերածվում է հզոր հարթավայրային գետի, որը նույնիսկ գետաբերանից \(2500\) կմ հեռավորության վրա նավարկելի է: Որոշ մասնագետներ համարում են, որ Ամազոնը ավելի երկար է, քան Նեղոս գետը, սակայն նոր ակունքների բացահայտման շնորհիվ, Նեղոսը պետք է համարել աշխարհի ամենաերկար գետ: Հանդարտահոս լինելու շնորհիվ Ամազոնը առաջացնում է խոշոր գալարներ (գետը մեանդրում է):
![Amazon meanders.jpg](https://resources.cdn.imdproc.am/1b73f646-d14c-4f43-a843-5759265e7345/Amazon%20meanders.jpg)
Նկար 4. Ամազոն գետի գալարները զգալիորեն երկարացնում են առևտրային նավերի ճանապարհը
Պարանա գետը հոսում է դեպի հարավ և գետաբերանի հատվածում միանալով Ուրուգվայ գետի հետ կազմում է Լա Պլատա գետը և թափվում է Լա Պլատայի ծովածոց: Պարանա գետի խոշոր վտակն է Պարագվայը, իսկ գետի վրա է գտնվում Իգուասու ջրվեժը, որը աշխարհի ամենագեղեցիկ ջրվեժներից մեկն է: Ներկայումս Պարանա գետի վրա է կառուցված Հարավային Ամերիկայի ամենահզոր ջրաէլեկտրակայանը՝ Իտայպուն:
![Iguassu_falls_rainbow.jpg](https://resources.cdn.imdproc.am/f1947720-d165-429c-b4eb-f31959733c38/Iguassu_falls_rainbow.jpg)
Նկար 5. Իգուասուի ջրվեժի տարածքում մշտապես կարելի է ծիածան հանդիպել
Ի տարբերություն գետերի Հարավային Ամերիկայում խոշոր լճերը քիչ են: Հայտնի են Տիտիկական, Պոոպոն և Մարակայբոն: Վերջինս իրականում ծովածոց է, սակայն քանի որ զգալիորեն մեկուսացած է Կարիբյան ծովից և շատ ավելի քաղցրահամ քան հարակից ջրերը, կոչվում է լիճ: Այն նաև ամենամեծ մակերեսն ունի Հարավային Ամերիկայի լճերի շարքում և ամենացածրադիրն է նշված երեք լճերից:
Ոչ միայն Հարավային Ամերիկայի, այլև ամբողջ աշխարհի ամենաբարձրադիր խոշոր լիճն է Տիտիկական, որը, գտնվելով Անդերում, ունի ավելի քան \(3800\) մ բացարձակ բարձրություն: Նշված երեք լճերից այն միակ հուսք ունեցողն է, քանի որ Տիտիկակայից դուրս է գալիս Դեսագուադերո գետը և թափվում Պոոպո լիճ: Այսինքն Տիտիկական և Պոոպոն կապված են միմյանց հետ գետով և հետևաբար Պոոպոն ավելի ցածր է, քան Տիտիկական: Պոոպոն նույնպես աշխարհի բարձրադիր խոշոր լճերից մեկն է, իսկ Հարավային Ամերիկայում երկրորդը: Այն նաև ավելի փոքր է քան Տիտիկական, հետևաբար, մայրցամաքի երեք խոշոր լճերի շարքում ամենացածրադիրն է:
![Titicaca.jpg](https://resources.cdn.imdproc.am/b2b1d698-d0f4-466d-9214-3a7148885633/Titicaca.jpg)
Նկար 6. Տիտիկակա լճի Բոլիվիվիային պատկանող հատվածից բացվող տեսարան դեպի Անդեր