Տեսություն
Պետությունների խմբավորումը
Այս բաժնում կուսումնասիրենք աշխարհի պետությունների խմբերը՝ ըստ տարածքի մեծության և բնակչության թվաքանակի, ինչպես նաև կծանոթանանք տարբեր պետությունների տարածքների ուրվագծերին:
Պետությունները համեմատելու համար ընդունված է դրանց խմբավորել են ըստ քանակական հատկանիշների (բնակչության թվի և տարածքի մեծության) և որակական հատկանիշների (տնտեսաաշխարհգրական դիրք, տնտեսական զարգացման մակարդակ, պետական կառուցվածք, պետական կարգ և այլն):
Պետական տարածքը Երկրի մակերեսի որևէ հատված է (ներառյալ ներքին ջրերը, ընդերքը, օդային տարածքը), որը գտնվում է որոշակի պետության գերիշխանության տակ և առանձնանում է պետական սահմաններով:
Աղյուսակում աշխարհի \(10\) խոշոր երկրներն են իրենց տարածքներով՝
| Երկիր | Տարածքի մեծություն (մլն քկմ) |
| Ռուսաստան | \(17,1\) |
| Կանադա | \(9,98\) |
| Չինաստան | \(9,6\) |
| ԱՄՆ | \(9,5\) |
| Բրազիլիա | \(8,5\) |
| Ավստրալիա | \(7,7\) |
| Հնդկաստան | \(3,3\) |
Օրինակ
Փոքր պետական տարածք ունեն ՀՀ-ն, Բելգիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Բութանը, Լեսոտոն, Սիերա-Լեոնեն, Վատիկանը, Մոնակոն:
Միջին տարածք ունեն Թուրքիան, Հունգարիան, Չեխիան, Ավստրիան, Սլովենիան, Լեհաստանը, Բոլիվիան:
Խոշոր տարածքներ ունեն Արգենտինան, Բրազիլիան, Հնդկաստանը, Ինդոնեզիան, Դանիան:
Միջին տարածք ունեն Թուրքիան, Հունգարիան, Չեխիան, Ավստրիան, Սլովենիան, Լեհաստանը, Բոլիվիան:
Խոշոր տարածքներ ունեն Արգենտինան, Բրազիլիան, Հնդկաստանը, Ինդոնեզիան, Դանիան:
Նկարում ցուցադրված են տարբեր պետությունների տարածքի ուրվագծերը, որոնց իմացությամբ ավելի լավ կարելի է օգտվել աշխարհի քաղաքական քարտեզից:
Պետությունների խմբավորման քանական ցուցանիշներից է նրանց բնակչության թվի մեծությունը:
Տվյալ տարածքում ապրող մարդկանց ամբողջությունը կոչվում է բնակչություն:
Ուշադրություն
Ըստ ՄԱԿ-ի տվյալների \(2016 \)թ. դրությամբ գերխոշոր (\(100\) մլն մարդ և ավելի) երկրների թիվը հասել է \(13\)-ի և աճի նման տեմպերի պահպանման դեպքում մինչև \(2020\)թ. այդ ցուցակը կհամալրվի նոր անդամներով:
Աղյուսակում ըստ բնակչության թվաքանակի աշխարհի գերխոշոր և խոշոր պետություններն են
| Երկիր | Բնակչության թիվ (մլն մարդ) \(2015\)թ. ՄԱԿ-ի տվյալներ |
| Չինաստան | \(1384\) |
| Հնդկաստան | \(1311\) |
| ԱՄՆ | \(322\) |
| Ինդոնեզիա | \(258\) |
| Բրազիլիա | \(208\) |
| Պակիստան | \(189\) |
| Նիգերիա | \(182\) |
| Բանգլադեշ | \(161\) |
| ՌԴ | \(143\) |
| Մեքսիկա | \(127\) |
| Ճապոնիա | \(126\) |
| Ֆիլիպիններ | \(101\) |
| Եթովպիա | \(100\) |
Բնակչության թվով փոքր պետություններ են Վատիկանը, ՀՀ-ն, միջին՝ Կանադան, Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան, գերխոշոր՝ Չինաստանը, Հնդկաստանը, ԱՄՆ-ը, ՌԴ:
Նկարում ներկայացված է պետությունների խմբավորումը (ըստ տարածքի մեծության և բնակչության թվի):
Նկարում պատկերված է աշխարհի ամենամարդաշատ պետության՝ Չինաստանի տեսարժան վայրերից մեկը («Արգելված քաղաքը»): Չինաստանի բնակչությունն այժմ գերազանցում է 1,38 մլրդ-ը:
Ավարտական քննությունները Չինաստանում
Նկարում ներկայացված է մի տեսարան Դելիից, որը Հնդկաստանի մայրաքաղաքն է: Վերջինս բնակչության թվաքանակով զիջում է միայն Չինաստանին:
Ի դեպ՝ կանխատեսումների համաձայն 2050 թ.-ին Հնդկաստանը բնակչության թվով կգերազանցի Չինաստանին:
Աղբյուրները
Գ. Ավագյան, Ռ. Մարգարյան, Աշխարհագրություն \(7\), Երևան, «Արևիկ»,\(1999\)
Ռ. Մարգարյան, Մ. Մանասյան, Գ. Հովհաննիսյան, Ա. Հովսեփյան, Աշխարհագրություն \(7\), Երևան, «Մանմար»\(2013\) http://www.nationsonline.org/oneworld/countries_by_area.htm
Ռ. Մարգարյան, Մ. Մանասյան, Գ. Հովհաննիսյան, Ա. Հովսեփյան, Աշխարհագրություն \(7\), Երևան, «Մանմար»\(2013\) http://www.nationsonline.org/oneworld/countries_by_area.htm