Խառը թվերի գումարումն ու հանումը
Դիտարկենք խառը թվերի գումարման և հանման օրինակներ:
Օրինակ
Խնդիր 1: Սեղանին դրված է շոկոլադի 238 սալիկ: 
Քանի՞ սալիկ կլինի սեղանի վրա, եթե սեղանին դնել ևս 128 սալիկ:
 
М_II_05t№3(1).jpg  М_II_05t№3(1).jpg М_II_05t№3(2).jpg  \(+\)  М_II_05t№3(1).jpg М_II_05t№3(3).jpg  \(=\) ?

Լուծում: Խնդիրը լուծելու համար պետք է գումարել 238 և 128 թվերը:
Քանի որ, 238=2+38,128=1+28, ապա

238+128=2+38+1+28=2+1+38+28=3+3+28=3+58=358
 
Սովորաբար կարճ գրում են՝ 238+128=358

Պատասխան՝ 358 շոկոլադի սալիկ:
Օրինակ
Խնդիր 2: Սեղանին դրված է շոկոլադի 238 սալիկ: Քանի՞ սալիկ կմնա սեղանին, եթե 128 սալիկը ուտեն:

Լուծում: Խնդիրը լուծելու համար պետք է 238 -ից հանել 128
 
Ստանում ենք՝
 
238128=2+381+28=2+38128=21+3828==1+328=1+18=118
 
Կարճ գրում են՝ 238128=118
 
Պատասխան՝ 118 շոկոլադի սալիկ: 
Ուշադրություն
Խառը թվերը գումարելիս (կամ հանելիս) պետք է, առանձին գումարել (հանել) ամբողջ մասերը, և հետո՝ կոտորակային մասերը:
Եթե խառը թվերի ամբողջ մասերը գումարելուց հետո, կոտորակային մասերը գումարելիս, ստացվում է անկանոն կոտորակ, ապա պետք է դրանից անջատել իր ամբողջ մասը և գումարել այն արդեն ստացված ամբողջ մասին:
 
Օրինակ 1.

15711+3611=181311=18+1311=18+1211=19211
 
Դիտարկենք խառը թվերի հանման օրինակ, որում նվազելիի կոտորակային մասն ավելի փոքր է հանելիի կոտորակային մասից:
 
Օրինակ 2.
  
713523=7+13523=6+1+13523=6+113523==6+43523=643523=123
 
Սովորաբար կարճ գրում են՝ 713523=643523=123

Նույն կերպ վարվում են բնական թվից կոտորակ հանելիս և խառը թվից բնական թիվ հանելիս:

Օրինակ 3.
  
25713=241313713=2413713=24613
 
Օրինակ 4.
  
12857=1177857=3757=327
Աղբյուրները
Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան, Մաթեմատիկա 5-րդ դասարան, Մակմիլան-Արմենիա, 2006: