Թթուների տարածվածությունը բնության մեջ: Դասակարգումը:

Թթուները բարդ նյութեր են, որոնց մոլեկուլները կազմված են մեկ կամ մի քանի ջրածնի ատոմներից և թթվային մնացորդից:

Բոլոր թթուների ջրային լուծույթները թթու համ ունեն և դրանք օժտված են նույնանման հատկություններով՝ իրենց բաղադրիչ տարրի՝ ջրածնի շնորհիվ:

Ուշադրություն

Եղիր զգոն: Ոչ բոլոր թթուների լուծույթները կարելի է համտեսել. դրանց մեջ հանդիպում են հյուսվածքներ քայքայողներ, նույնիսկ թունավորներ:

Թթուները մեծ տարածվածություն ունեն բնության մեջ: Օրինակ՝ կիտրոնում պարունակվում է կիտրոնաթթու, խնձորի մեջ՝ խնձորաթթու, թրթնջուկի տերևներում՝ թրթնջկաթթու:

Մրջունները «թշնամիներից» պաշտպանվելու նպատակով արտաթորում են մրջնաթթվի կծու կաթիլներ:

Այս նույն թթուն արկա է եղինջի տերևների «խայթող» մազիկներում:

Ցանկացած թթվի մոլեկուլի բաղադրությունը, անկախ ծագումից (օրգանական, կամ հանքային), արտահայտվում է հետևյալ ընդհանուր բանաձևով՝

H_{n} R

, որտեղ $R$-ը թթվային մնացորդն է, $n$-ը՝ ջրածնի ատոմների թիվը:

Թթվային մնացորդներն ունեն որոշակի բաղադրություն և վալենտականություն, վերջինս որոշվում է ըստ մետաղներով տեղակալվելու ընդունակ ջրածնի ատոմների թվի:

Որոշ հանքային թթուների և թթվային մնացորդների անվանումները

Թթվի անվանումը	Թթվի բանաձևը	Թթվային մնացորդի բանաձևը	Թթվային մնացորդի անվանումը
Ֆտորաջրածնային (պլավիկյան)	$HF$	$F^{-}$	Ֆտորիդ
Քլորաջրածնային(աղղաթթու)	$HCl$	${Cl}^{-}$	Քլորիդ
Բրոմաջրածնային	$HBr$	${Br}^{-}$	Բրոմիդ
Ածխաթթու	$H_{2} C O_{3}$	$(C O_{3}) {}^{2}^{-}$	Կարբոնատ
Սիլիկաթթու	$H_{2} Si O_{3}$	$(Si O_{3}) {}^{2}^{-}$	Սիլիկատ
Ազոտական	$HN O_{3}$	$(N O_{3}) {}^{-}$	Նիտրատ
Օրթոֆոսֆորական (ֆոսֆորական)	$H_{3} P O_{4}$	$(P O_{4}) {}^{3}^{-}$	Ֆոսֆատ
Ծծմբական	$H_{2} S O_{4}$	$(S O_{4}) {}^{2}^{-}$	Սուլֆատ
Ծծմբային	$H_{2} S O_{3}$	$(S O_{3}) {}^{2}^{-}$	Սուլֆիտ
Ծծմբաջրածնային	$H_{2} S$	$S^{2 -}$	Սուլֆիդ

Թթուների դասակարգումը

1.Թթուները դասակարգվում են ըստ բաղադրության՝ ըստ թթվի մոլեկուլում թթվածին տարրի ատոմների առկայության:

Թթվածնային	Անթթվածնային
Ծծմբական թթու՝ $H_{2} S O_{4}$	Քլորաջրածնային՝ $HCl$
Ազոտական թթու՝ $HN O_{3}$	Ֆտորաջրածնային՝ $HF$
Ածխաթթու՝ $H_{2} C O_{3}$	Յոդաջրածնային՝ $HJ$
Ծծմբային թթու՝ $H_{2} S O_{3}$	Բրոմաջրածնային՝ $HBr$

2. Թթուները դասակարգվում են ըստ հիմնայնության՝ ըստ մետաղի ատոմով տեղակալվելու ընդունակ ջրածնի ատոմների թվի:

Հիմնայնություն	Թթուների բանաձևեր
Միահիմն	$HF$, $HCl$, $HI$, $HN O_{2,} HN O_{3,} C H_{3} COOH,$
Երկհիմն	$H_{2} Si O_{3}, H_{2} S O_{3} . H_{2} S, H_{2} C O_{3}, H_{2} S O_{4}$
Եռահիմն	$H_{3} As O_{4}, H_{3} P O_{4},$

Աղբյուրները

Լ.Ա. Սահակյան, Ք.Հ. Բդոյան ,Քիմիա 8 Երևան 2014

Վերադառնալ թեմային

Հաջորդ տեսությունը

Գրեք մեզ

Սխա՞լ ես գտել

Տեղեկացրու մեզ

1. Թթուների տարածվածությունը բնության մեջ: Դասակարգումը:

Տեսություն