Խառը թվի ներկայացումը անկանոն կոտորակի տեսքով և հակառակը
\(4\) երեխա
\(5\) նարինջ
\(5\) նարինջը չորս երեխաների միջև կարելի է բաժանել երկու եղանակներով:
Առաջին եղանակ: Յուրաքանչյուր նարինջ հավասար բաժանել երեխաների միջև:
Այս դեպքում յուրաքանչյուր երեխայի կհասնի \(5\) մաս, որոնցից յուրաքանչյուրը հավասար է ամբողջ նարնջի -րդ մասին:
Ուստի յուրաքանչյուր երեխայի կհասնի -րդ նարինջ:
Երկրորդ եղանակ: Սկզբում յուրաքանչյուր երեխայի տալիս են մեկական ամբողջ նարինջ, ապա վերջին նարինջը հավասար բաժանվում է երեխաների միջև:
Այս դեպքում յուրաքանչյուր երեխայի կհասնի նարինջ:
Ստանում ենք երկու հավասար թիվ՝
Որպեսզի -ից գալ գրառմանը, պետք է \(5\)-ը բաժանել \(4\)-ի:
Ստանում ենք թերի քանորդ և մնացորդ: Թերի քանորդը խառը թվի ամբողջ մասն է, իսկ մնացորդը՝ կոտորակային մասի համարիչը:
Անկանոն կոտորակը խառը թվի տեսքով ներկայացնելու համար պետք է՝
1) համարիչը մնացորդով բաժանել հայտարարի վրա,
2) թերի քանորդը կլինի խառը թվի ամբողջ մասը,
3) մնացորդը կլինի խառը թվի կոտորակային մասի համարիչը:
1) համարիչը մնացորդով բաժանել հայտարարի վրա,
2) թերի քանորդը կլինի խառը թվի ամբողջ մասը,
3) մնացորդը կլինի խառը թվի կոտորակային մասի համարիչը:
Օրինակ
Անջատենք անկանոն կոտորակի ամբողջ մասը:
\(19\)-ը բաժանենք \(7\)-ի: Թերի քանորդը կլինի \(2\)-ը, իսկ մնացորդը՝ \(5\)-ը:
Ուրեմն՝
Խառը թիվը անկանոն կոտորակի տեսքով ներկայացնելու համար պետք է՝
1) բազմապատկել խառը թվի ամբողջ մասը կոտորակային մասի հայտարարով,
2) ստացվածին գումարել կոտորակային մասի համարիչը,
3) ստացված թիվը կլինի անկանոն կոտորակի համարիչը, իսկ հայտարարը կմնա անփոփոխ:
1) բազմապատկել խառը թվի ամբողջ մասը կոտորակային մասի հայտարարով,
2) ստացվածին գումարել կոտորակային մասի համարիչը,
3) ստացված թիվը կլինի անկանոն կոտորակի համարիչը, իսկ հայտարարը կմնա անփոփոխ:
Օրինակ
խառը թիվը ներկայացնենք անկանոն կոտորակի տեսքով:
Ամբողջ մասը բազմապատկենք կոտորակային մասի հայտարարով՝ \(10·3=30\ \)
Ամբողջ մասը բազմապատկենք կոտորակային մասի հայտարարով՝ \(10·3=30\ \)
Ստացվածին գումարենք կոտորակային մասի համարիչը՝ \(30+2=32\ \)
\(32\)-ը անկանոն կոտորակի համարիչն է, իսկ հայտարարը մնում է նույնը՝ \(3\ \)
Աղբյուրները
Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան, Մաթեմատիկա 5-րդ դասարան, Մակմիլան-Արմենիա, 2006: