Ամոնիակի քիմիական հատկությունները: Ամոնիումի աղերը
 
shutterstock_338436950.png
 
Ամոնիակն օժտված է հիմնային հատկություններով՝ ամոնիակի մոլեկուլում ազոտ տարրի չընդհանրացված էլեկտրոնային զույգի հաշվին։ Քանի որ ամոնիակի մոլեկուլում ազոտի ատոմի օքսիդացման աստիճանը նվազագույնն է` \( (-3)\), ուստի այդ ատոմն օժտված է վերականգնող հատկությամբ:
 
Ամոնիակի  ու ջրի փոխազդեցությունը
  
Լուծվելիս ամոնիակը միանում է ջրի հետ՝ ամոնիումի հիդրօքսիդ առաջացնելով (ամոնիակաջուր), որը թույլ հիմք է (ֆենոլֆտալեինը մորեգույն է ներկվում):
 
1__0.jpg ammonia_fountain-3.jpg    
                                                  
NH3+H2ONH4OH
 
palestine2739.jpg
 Ամոնիումի հիդրօքսիդի \((\)NH4OH\()\)
            մոլեկուլի մոդելը
 
 
Ամոնիակի և թթվածնի փոխազդեցությունը
  
Ամոնիակն օդում չի այրվում, բայց կարող է այրվել մաքուր թթվածնում՝
 
image002.gif
            4NH3+3O2=2N2+6H2O
  
 
Թթվածնի ու ամոնիակի խառնուրդի մեջ պլատինե տաք պարույր տեղադրելիս (կատալիտիկ օքսիդացում) վերջինիս մակերեսին ամոնիակը փոխազդում է թթվածնի հետ՝ ազոտի\((II)\) օքսիդ և ջուր առաջացնելով: Ռեակցիայի հետևանքով անջատված ջերմության հաշվին պարույրը շիկանում է ու պայծառ լույս արձակում։
 
hqdefault.jpg
 
4NH3+5O2Pt4NO+6H2O+Q
 
 
Ամոնիակի և որոշ մետաղների օքսիդների փոխազդեցությունը
  
Ամոնիակը որոշ մետաղների օքսիդների հետ տաքացնելիս վերականգնում է մետաղները:
 
Օրինակ՝
 
3FeO + 2NH3 =  3Fe + N2 + 3H2O3CuO + 2NH3 =  3Cu + N2 + 3H2O
 
Ամոնիակի և թթուների փոխազդեցությունը
  
Ամոնիակը փոխազդում է թթուների հետ (և՛ անջուր, և՛ ջրային)՝ ամոնիումային աղեր առաջացնելով:
 
Օրինակ՝
 
800x600_1323866169_solanaia-kislota-www-ru-all-biz.jpg   
 
NH3+HCl=NH4Cl (ամոնիումի քլորիդ)   
 
Ամոնիումի աղերը
Ամոնիումի աղերը բյուրեղային միացություններ են՝ իոնային բյուրեղավանդակով, որի հանգույցներում են \((NH4)+\) կատիոնն ու թթվային մնացորդ անիոնը։ 
 
 Batteries-NH4CL-Hardware-Pro.jpg  
 
Ամոնիումի աղերը ջրում լուծելի են, ուժեղ էլեկտրոլիտներ են ու լրիվ դիսոցվում են:
 
Օրինակ՝ ամոնիումի նիտրատի դիսոցումը՝
 
 NH4NO3NH4++NO3  
 
Ամոնիումի աղերը փոխազդում են ալկալիների, թթուների և աղերի հետ՝
 
1.jpg
Ամոնիումի աղերի հայտաբերման ռեակցիան նրանց փոխազդեցությունն է ալկալիների հետ, որի հետևանքով ամոնիակ է անջատվում:
Ամոնիումի աղերը ենթարկվում են ջերմային քայքայման:
 
Օրինակ՝
 
NH4Clt°NH3+HCl(NH4)CO3t°2NH3+CO22+H2O
 
Սակայն ամոնիումի նիտրատը քայքայվելիս ազոտի\((I)\) օքսիդ է առաջանում, իսկ ամոնիումի նիտրիտի քայքայումից՝ ազոտ.
 
NH4NO3t°N2O+2H2ONH4NO2t°N2+2H2O
 
 
Ամոնիումի երկքրոմատի քայքայումը նման է հրաբխի ժայթքման։
 
reakciya_12.gif

(NH4)Cr2O3t°Cr2O3+N22+4H2O
Աղբյուրները
Լ.Ա.Սահակյան և ուրիշներ, քիմիա 9, Երևան 2015